Пра камандзіроўкі на распрацоўку бураломаў на Гомельшчыну і работу ў лясгасе расказвае Іван Лукша

12:00 / 28.04.2025

Неяк падчас гутаркі былы дырэктар Астравецкага лясгаса Стратонік Лях прыкмеціў, што пры правільным вядзенні лясной гаспадаркі магчыма бясконцае лесакарыстанне… З гэтымі мудрымі словамі не паспрачаешся. Доўгі ланцужок гаспадарчых работ гэтай галіны, пачынаючы ад пасадкі лесу і заканчваючы яго перапрацоўкай, немагчыма ўявіць без сучаснай тэхнікі. На выдатна з вывазам драўніны з дзялянак спраўляецца вадзіцель Астравецкага лясгаса Іван Лукша, чый партрэт летась занеслі на раённую Дошку гонару. 

Вазіць, як жыць, – так можна ахарактарызаваць жыццёвы прын­цып Івана Іванавіча. Хоць у Астравецкім лясгасе ён адносна нядаўна, з 2017 года, тым не менш за гэты час зарэкамендаваў сябе з самага лепшага боку: адказны, спраўны, акуратны, старанны.  

– Увесь мой працоўны шлях звязаны з машынамі і дарогай. Працаваў у дарожна-рамонтным будаўнічым упраўленні. Маг­чыма, нічога не мяняў бы, але дзеці паступілі вучыцца, патрэбны былі грошы. Хтосьці са знаёмых падказаў, што ў лясгасе «вызваліўся» МАЗ, маўляў, калі хочаш, прыходзь паспытаць шчасця, – узгадвае Іван Лукша. – Прыйшоў – і з першых месяцаў адчуў розніцу ў зарплаце. Яна ў нас не фіксаваная, а залежыць ад «кубатуры». На рамонце не выгадна стаяць. Чым больш перавёз лесу, тым больш атрымаеш. Перавыканаеш план – абавязкова даплацяць. Ёсць стымул добра працаваць. 

За няпоўныя 8 гадоў работы ў лясгасе з камандзіроўкамі мужчына аб’ездзіў ледзь не палову Беларусі.

– Напачатку адпраўлялі пад Гродна на «гарэльнік», быў на ўчаст­ках, дзе лес усыхае. Дапа­магалі калегам з Ка­лін­­кавіцкага і Мозырскага ляс­гасаў ліквідаваць наступствы бура­ломаў. Бываў у розных камандзіроўках, але такія маштабы пашкоджання лесу даво­дзілася бачыць упершыню, – працягвае мужчына. – Вахта працягваецца 15 дзён. Прачнуліся, паснедалі – і за руль. Тут звычайны працоўны дзень, але здараецца, што і затрымліваемся, асабліва калі ўчастак аддалены ад горада. Не за гарамі пара, калі трэба будзе прытрымлівацца цеплавога рэжыму, таму «стартаваць» будзем з 4-х гадзін раніцы. 

Чацвёрты год Іван Лукша эксплуатуе габарытны сарці­мен­тавоз. Па яго пера­кананні, тэхніка дасягнула сярэдняга ўзросту, але яшчэ звыш 5-ці гадоў можа спраўна паслужыць. 

– Спачатку і складана, і цікава было налаўчыцца кіраваць гідраманіпулятарам, але гэту навуку асвоіў дастаткова хутка. Пагрузіў, разгрузіў – ні ад каго не залежыш: сам сабе гаспадар, – тлумачыць вадзіцель. – Машына змяшчае да 45 кубаметраў драўніны. Па лясных дарогах мой МАЗ няблага ідзе. Тэхніка паўнапрывадная, таму лічыцца больш прахадной. Хоць розныя выпадкі здараліся: адна справа – імчаць па трасе, іншая – па лясной дарозе. Даводзілася і папацець, каб «вылезці» з лясной пасткі, асабліва пасля моцных дажджоў: і паабкопвацца, і сучча пад калёсы нацягаць. 

Як і раніцай перад выездам, так і вечарам пасля змены вадзіцель пільна аглядае свайго жалезнага напарніка. 

– Тэхніку пакідаем на тэры­то­­­рыі дрэваапрацоўчага цэха. Менавіта тут дырэктар і га­лоўны інжынер штораніцы абмяр­коў­ваюць фронт работ. Калі трэба рамантавацца, то едзем у механічныя майстэрні ці, як мы кажам, «у горад». Балазе, запчасткі заўсёды своечасова пастаўляюць, – працягвае мужчына. – У нас 9 лесавозаў. Рэдка здараецца, каб разам з іншымі хлопцамі працавалі на вывазцы лесу ў адным лясніцтве – звычай­на па-розных раскіданы. А калектыў у нас спрацаваны! Шмат варнянскіх хлопцаў: Кірпа, Кай­рыс, Сідаровіч, я – чацвёрты. Хоць даўно ўжо жыву ў Астраўцы. 

У дзень нашай размовы Іван Іва­­навіч збіраўся на Спон­даў­шчы­ну. Канечная кропка маршрута не заўсёды адна і тая: дрэ­ва­­апрацоўчы цэх, чыгуначная стан­­цыя, калі маніпулятарам лесаматэрыялы пагружаюцца ў вагоны… 

– Дырэктар знаходзіць рынкі збыту, а наша справа маленькая – перавозіць лес, – сціпла зазначыў вадзіцель

Мне яшчэ не сустракаўся работнік лясной галіны, які б не любіў ціхае паляванне. Іван Лукша – не выключэнне, хоць, па словах мужчыны, на гэты занятак часу не хапае. 

– Мне ж не за грыбы плацяць, – усміхаецца мужчына. – Здараецца, што як паедзем «за сетку» – гэта значыць пад самую граніцу – ёсць колькі вольных хвілін: не адзін дзясятак грыбоў назбіраеш. Здаецца, там яны самі пад ногі «кідаюцца»! 

Напрыканцы гутаркі задала герою традыцыйнае пытанне пра тое, хто першы яму паведаміў пра занясенне партэта на Дошку гонару. 

– Наш ідэолаг. Павіншавалі жонка з дзецьмі і хлопцы з работы. Вось за якія заслугі трапіў туды, шчыра скажу: не ведаю. Быў на Дошцы гонару Гродзенскага лесагаспадарчага аб’яднання, нашай установы… Сёлета толькі вярнуўся 25 сакавіка з камандзіроўкі, як паведамілі што ізноў мой партрэт будзе вісець у канторы. Прыемна, канешне, і дзякуй кіраўніцтву за такую высокую ацэнку маёй работы, – працягвае суразмоўца. – Хоць, лічу, што кожны з нашых працаўнікоў варты гэтага. Мая работа залежыць і ад таго, колькі нарэжа драўніны харвэстар, а фарвардар – натрылюе. Разам мы робім агульную справу!

Текст: Алёна Ганулич
Фото: Алёна Ганулич