Рашэнне аб месцы размяшчэння Беларускай АЭС і іншыя падзеі – пра што пісала “Астравецкая праўда” ў першай і другой палове нулявых
АЭС будзе астравецкай!
Без перабольшвання, самай абмяркоўваемай – і не толькі ў нашай газеце – тэмай другой паловы нулявых стала рашэнне аб будаўніцтве ў Беларусі АЭС і выбару пляцоўкі для атамнага першынца.
Старт ёй даў карэспандэнт «АП», які пацікавіўся ў астраўчан, як яны адносяцца да будаўніцтва ў нашай краіне атамнай электрастанцыі і магчымасці яе з’яўлення на Астравеччыне. 17 мая 2008 года пад рубрыкай «Рэпарцёр выходзіць у свет» былі змешчаны вынікі апытання «Астравецкая атамная…
Магчымыя варыянты?» Меркаванні былі розныя. А Віктар Пятровіч, тэхработнік кінатэатра «Кастрычнік», сказаў: «Калі б у нашым раёне пабудавалі атамную электрастанцыю, то Астравец, напэўна, атрымаў бы статус горада. Тады б і беспрацоўных не засталося, у Расію на заробкі ніхто б не выязджаў. У мясцовы бюджэт пацяклі б грошы». Як у ваду глядзеў чалавек!
У тым жа месяцы тэма магчымага будаўніцтва атамнай электрастанцыі ў нашым раёне абмяркоўвалася за рэдакцыйным круглым сталом. У размове ўдзельнічалі намеснік старшыні райвыканкама Віктар Свіла, кандыдат у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Таццяна Голубева, супрацоўнік дырэкцыі будаўніцтва Беларускай АЭС Уладзімір Петрушкевіч, галоўны ўрач раённай бальніцы Валянцін Тачоны, начальнік РЭС Альфрэд Калеснік, начальнік падатковай інспекцыі Аляксандр Мароз, журналіст Эдуард Свірыд. Праблему абмяркоўвалі з усіх бакоў – тэхнічнага, эканамічнага, экалагічнага, медыцынскага – і прыйшлі да вясновы: будаўніцтва АЭС на нашай тэрыторыі абяцае гораду вялікія прэферэнцыі.
А ў нумары за 24 снежня 2008 года змешчана лёсавызначальная інфармацыя з пасяджэння дзяржаўнай камісіі па выбары зямельнага ўчастка для размяшчэння атамнай электрастанцыі. «…Пасля даклада спецыялістаў і абмеркавання вынікаў даследавання ўсіх трох пляцовак – Кукшынаўскай, Краснапалянскай і Астравецкай – дзяржаўная камісія прыйшла да высновы, што найбольш падыходзячай па ўсіх параметрах з’яўляецца менавіта Астравецкая пляцоўка. (…) Члены дзяржаўнай камісіі падпісалі акт выбару зямельнага ўчастка для размяшчэння першай Беларускай АЭС». Загаловак «АЭС будзе астравецкай» даў старт новаму этапу жыцця раёна.
Асвятлялі…
Але не толькі пра АЭС пісала раённая газета. У спецыяльных праектах ці кароткіх «інфармашках», фотарэпартажах і інтэрв’ю, праблемных артыкулах і карэспандэнцыях – ва ўсіх формах і жанрах «Астравецкая праўда» адлюстроўвала шматаблічную палітру жыцця раёна. «Асвятляць» было што: падзей і людзей, за якія «чаплялася» журналісцкае пяро, было шмат.
…Падзеі
У чэрвені 2007 года ў Астраўца ўпершыню ў гісторыі яго існавання з’явіліся ўласныя геральдычныя сімвалы – герб і сцяг. Іх зацвердзіў сваім Указам Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.
У жніўні таго ж года Астравецкі раён упершыню наведаў з рабочым візітам кіраўнік дзяржавы. Аляксандр Лукашэнка азнаёміўся з ходам уборачнай кампаніі, наведаў СВК «Гервяты», Гервяцкую школу, пагутарыў з людзьмі. «Аляксандр Лукашэнка на Астравеччыне» – паведамляла раённая газета 15 жніўня і змяшчала рэпартаж аб гэтай падзеі.
У 2007 годзе ў раёне пасля шматлікіх просьбаў і зваротаў мясцовых жыхароў з’явіўся яшчэ адзін чыгуначны прыпынак: акрамя здаўна вядомай станцыі Гудагай цягнікі рэгіянальных ліній сталі спыняцца на прыпынку Каменка, які абсталявалі каля вёскі Слабодкі.
…Адкрыцці
У 2005 годзе ў Гервятах пачалі будаўніцтва першага ў раёне аграгарадка. Будавалі яго, без перабольшвання, усім раёнам. І вынік атрымаўся годны. Пераўтварылася не толькі цэнтральная плошча і тэрыторыя навокал касцёла – кардынальна змянілі аблічча вёска і ўсе яе ўстановы. Адным з найбольш доўгачаканых стала адкрыццё ўніверсама «Янтарный», які пабудавалі з нуля замест згарэлай за некалькі гадоў да таго крамы. У студзені 2006 года ў аграгарадок прыйшоў прыродны газ – і гэта таксама была падзея раённага значэння, якая знайшла сваё адлюстраванне на старонках газеты. А ў кастрычніку 2006-га «раёнка» змясціла рэпартаж з адкрыцця гервяцкага фізкультурна-аздараўленчага комплексу, на той час – першага і адзінага ў раёне.
У сакавіку 2008 года «Ёлачка» стала «Гермесам» – пад такой назвай выйшаў рэпартаж аб адкрыцці ў Астраўцы сучаснага гастранома «Гермес», у які пасля рэканструкцыі ператварыўся напаўразбураны будынак былога рэстарана «Ёлачка».
У 2008 годзе ў горадзе адбылося шмат наваселляў, як правіла, пасля рэканструкцыі будынкаў: горад рыхтаваўся да святкавання юбілею і паўсюль ішло абнаўленне.
6 верасня ў рэпартажы «Тут паселяцца музы» «раёнка» расказвала і паказвала, як у колішнім адміністрацыйным будынку камбіната будаўнічых матэрыялаў размясцілася музычная школа. Неўзабаве яна была рэарганізавана ў школу мастацтваў: з’явіліся ўмовы для адкрыцця класаў выяўленчага мастацтва і харэаграфічнага.
Да юбілею горада рэканструявалі мост праз Лошу – пра гэта паведамляла раённая газета ў інфармацыі «Бераг левы, бераг правы звязаў мост-прыгажун».
А ў лістападзе па новым масце праз Вілію пайшоў транспарт у Міхалішках.
У юбілейным годзе па добраўпарадкаванні райцэнтра было зроблена вельмі шмат. І па выніках работы за 2008 год Астравец упершыню быў прызнаны пераможцам рэспубліканскага агляду-конкурсу санітарнага стану і добраўпарадкавання.
Асвятлялі...
…выданне новых кніг
У студзені 2005 года выйшаў сігнальны экзэмпляр доўгачаканай кнігі «Памяць. Астравецкі раён». Гэта стала цудоўным падарункам да 40-годдзя аднаўлення Астравецкага раёна.
27 жніўня 2007 года газета паведамляе, што выйшаў зборнік «Астравецкі край», у якім мастацтвам слова і малюнка апяваецца Астравеччына. Прафінансаваў выданне райвыканкам.
У кастрычніку 2006 года «раёнка» расказвала пра прэзентацыю новай кнігі казак Інэсы Багдзевіч «На кухні Рэгіны Магдалены», якая выйшла ў выдавецтве «Мастацкая літаратура».
Багатым не толькі на матэрыяльныя, але і на духоўныя здабыткі стаў 2008 год, калі адзначалася 540-годдзе Астраўца. Тады выйшла з друку кніга Іаланты Валуевіч «Як называць цябе, родны мой куточак?». Іаланта Францаўна, апантаны краязнаўца, сабрала пад адной вокладкай тапонімы спондаўскага краю, мясцовыя легенды і паданні. І ў тым жа годзе выйшлі яшчэ дзве, больш сціплыя, але не менш каштоўныя кнігі Іаланты Валуевіч «Матуліна мова жыве ў родным краі» і «Хочаце – верце, хочаце – праверце». У першай аўтар распавядае пра асаблівасці гаворкі сваёй мясцовасці, прыводзіць прыказкі, прымаўкі, тосты, праклёны, жарты, анекдоты, прыпеўкі, песні. А ў другой падаюцца народныя прыкметы.
Да юбілею Астраўца выйшлі з друку яшчэ дзве кнігі, выданне якіх прафінансаваў райвыканкам. У зборніку «Астравецкай зямлі галасы» былі сабраны вершы і проза ўжо вядомых і пачынаючых астравецкіх аўтараў Рычарда Бялячыца, Станіслава Валодзькі, Інэсы Багдзевіч, Таісы Сямёнавай, Алены Рыбік, Ганны Чакур, Вінцэнта Бянёхі, Людмілы Кухарэвіч, Вольгі Караткевіч, Людмілы Валодзькі, Марыі Пешкі, Таццяны Граблеўскай, Антона Мальшэўскага, Святланы Бацюлевай, Ігара Туршава, а ў кнігу прозы «Свае і Чужыя» аўтар Ніна Рыбік уключыла лепшыя са сваіх апавяданняў.
...пленэры, выставы, фестывалі
Багатым на культурныя падзеі выдаўся 2007 год. У маі ў Астраўцы прайшоў першы пленэр графіцістаў – рэпартаж пад назвай «Малююць сваё жыццё» быў змешчаны ў раённай газеце 2 чэрвеня. А ў нумары за 23 мая – інтэрв’ю з ідэйным натхняльнікам пленэру мастаком Дзянісам Ходасам «Што такое графіці і як яго малююць?».
У чэрвені Ганна Чакур расказвала пра пленэр, прысвечаны 100-годдзю Льва Дабжынскага, які адбыўся ў Лошы. У ім прымалі ўдзел як вядомыя мастакі, так і мясцовыя: сёстры Тарэса Варановіч і Ірэна Герасім, Бірутэ Куцкайтэ, Эдуард Мацюшонак і іншыя. Пасля пленэру ў Лошскім клубе адбылася выстава напісаных за тыдзень работ, якія затым разам з новымі звесткамі пра Льва Дабжынскага, знойдзенымі ў архівах Вільнюса, перадалі раённаму аддзелу культуры. Тады ж каля Лошскай капліцы ўстанавілі і асвяцілі памятны камень у гонар мастака.
Напрыканцы чэрвеня па тэрыторыі раёна прайшла экспедыцыя краязнаўцаў, прысвечаная 150-годдзю воднай вандроўкі, здзейсненай графам Тышкевічам і падрабязна апісанай ім у кнізе «Па Віліі» – пра яе адметнасці ў серыі матэрыялаў расказала ўдзельніца воднага падарожжа Ганна Чакур.
У ліпені-жніўні 2008 года ў раёне працаваў пленэр скульптараў, пасля якога горад упрыгожылі 10 каменных скульптур. Калі работы былі ўстаноўлены, «Астравецкая праўда» правяла своеасаблівы конкурс на вызначэнне самай любімай з іх. У выніку «народнай скульптурай» назвалі «Дубочак» Эдуарда Астаф’ева.
У чэрвені 2009 года «Лятаючы кот» вярнуўся на радзіму» – пад такой назвай раённая газета расказвала пра персанальную выставу літоўскай мастачкі з астравецкімі каранямі Бірутэ Куцкайтэ, пасля якой усе карціны былі перададзены ў дар раёну.
…і іншыя навіны культуры
У 2005 годзе папоўнілася сям’я народных калектываў раёна. У верасні званне «Народны аматарскі калектыў» прысвоілі ансамблю народнай песні «Кемяліна». У рашэнні калегіі Міністэрства культуры гаворыцца, што «звання калектыў удастоены за дасягнутыя поспехі ў развіцці аматарскай мастацкай творчасці, актыўную работу па папулярызацыі народных традыцый». 1 кастрычніка 2005 года газета паведаміла, што званне ўзорнага атрымаў фальклорны гурт Міхалішкаўскай дзіцячай музычнай школы «Міхалінка», а званне народнага – хор ветэранаў пад кіраўніцтвам Генрыха Стаціны.
У 2007 годзе да народных калектываў дадаўся народны майстар Рэспублікі Беларусь: у нумары за 29 снежня паведамляецца, што ганаровае званне прысвоена Валянціне Віннічак.
Той час быў плённым на новыя конкурсы і цікавыя праекты. У 2007 годзе прайшлі два выпускі «Зорнага дажджу». Сольным канцэртам Сяргея Сяўко, які адбыўся напярэдадні Новага года, распачаліся своеасаблівыя калядныя сустрэчы з лепшымі артыстамі Астравеччыны. У наступным годзе традыцыю прадоўжыла Данута Блашкевіч, пазней – муж і жонка Аляксандр і Таццяна Юргялянцы…
У 2008 годзе работнікі культуры арганізавалі новае шоу – «Цудоўная пяцёрка». На сцэне спявалі і танцавалі, змагаючыся за званне самых таленавітых і артыстычных працоўных калектываў, прадстаўнікі райгазу, Варнянскай школы, вузла паштовай сувязі, спажыўкааперацыі, раённай бальніцы, дзіцячых садкоў. Уражаннямі ад творчых спаборніцтваў, якія праходзілі ў некалькі этапаў, доўга жыў увесь раён.
У 2009 годзе традыцыя народных культурных шоу прадоўжылася праектам «Дзве зоркі», падчас якога на сцэну выйшлі пары, састаўленыя з прафесійных і самадзейных артыстаў: Святланы Куцько і пракурора Аляксандра Марцінчыка (яны, да слова, сталі пераможцамі); Аляксандра Юргялянца і агранома Алесі Вялічкі; Аксаны Сяўко і загадчыка аддзела спорту і турызму райвыканкама Сяргея Шэіна; Анастасіі Ляховіч і дырэктара кінатэатра Віктара Ждановіча.
…духоўнае
жыццё
У верасні 2006 года духоўна-асветніцкая экспедыцыя «Дарога да святыняў» з Благадатным агнём ад Гроба Гасподняга ўпершыню наведала Астравеччыну. Акрамя царкоўнага богаслужэння і раздачы агню на свечкі вернікаў, былі цікавыя сустрэчы ў школах і ўстановах культуры з членамі экспедыцыі – вядомымі навукоўцамі, літаратарамі, дзеячамі культуры.
У 2007 годзе ў Камаях Пастаўскага раёна, дзе ў свой час у мясцовым касцёле служыў святар і паэт Канстанцін Стэповіч, больш вядомы як Казімір Сваяк, адкрылі і асвяцілі памятную дошку ў яго гонар.
А ў ліпені таго ж года адбылася значная падзея не толькі духоўнага, але і свецкага жыцця: каранацыя залатымі Папскімі каронамі цудатворнага абраза маці Божай Гудагайскай. Пры гэтым прысутнічалі тысячы вернікаў, вышэйшае кіраўніцтва беларускай каталіцкай Царквы, першыя асобы абласной і раённай улад. Фотарэпартаж «І пралілася міласць боская», які адлюстроўваў святкаванне гэтай падзеі, таксама выйшаў на старонках «Астравецкай праўды».
У 2009 годзе шмат значных падзей адбылося ў праваслаўнай абшчыне раёна. У чэрвені жыхары горада і раёна сустракалі Крыж Ефрасінні Полацкай. У верасні ў Астраўцы прайшоў фестываль праваслаўнай культуры. А 16 верасня ў рэпартажы «Храм над вёскай» распавядалася пра асвячэнне ў Альхоўцы царквы Святога Іліі.