Нагрудны знак «Ганаровы лесавод» атрымаў вядучы інжынер па паляўнічай гаспадарцы Віктар Урбановіч
11:58 / 21.09.2025
Партрэт спецыяліста неаднойчы заносіўся на раённую Дошку гонару, прадпрыемства і абласнога аб’яднання. Напярэдадні Дня работнікаў лесу стала вядома, што Віктару Мечыслававічу прысвоена званне «Ганаровы лесавод» – ён стаў 5-м работнікам лясной гаспадаркі Астравеччыны, які ўдастоены такой высокай галіновай узнагароды.
– Нарадзіўся я на хутары Юзуліна, што на Астравеччыне. Да лесу было рукой падаць. Хоць пазней бацькі пераехалі ў Даўкшышкі (цяпер гэта Дайлідкі), усё лета праводзіў у бабулі з дзядулем. Менавіта дзед мне адкрыў грыбную навуку і навучыў любіць прыроду, – успамінае сваё дзяцінства Віктар Урбановіч. – І цяпер перад вачамі стаіць карціна. Густы туман заліў, бы малако, наваколле. Ляніва ўзыходзіць сонца, а на ўзлеску стаіць купка ласёў з вялізнымі рагамі. Гэта цяпер шмат аленяў развялося, у тым ліку дзякуючы і нашай егерскай службе. А ў пару майго маленства іх не было. Сустракаліся казулі, зайчыкі, лісы, лосі, дзікі.
Хоць і гадаваўся Віктар на ўлонні прыроды, але прафесію выбраў больш прыземленую, грашовую – будаўнічую (скончыў адпаведныя курсы), але да арміі давялося паспытаць і «калгаснага» хлеба.
– Напачатку 90-х у лясгасе надумалі будаваць майстэрні, менавіта тут і спатрэбіліся мае веды. Перацягнуў мяне Пётр Зянонавіч Крупеньчык, тут я пазнаёміўся з тагачасным паляўніцтвазнаўцам Аляксандрам Васільевічам Дзевятавым, які канчаткова ўцягнуў у паляванне, – успамінае пачатак сваёй дарогі ў лясную гаспадарку суразмоўца. – Абавязкі будаўніка паралельна сумяшчаў з пасадай начальніка пажарна-хімічнай станцыі, пазней кіраваў дрэваапрацоўчым цэхам, прамысловым аддзелам. Калі ў 2006 годзе Дзевятаў пайшоў на заслужаны адпачынак, папрасіўся на яго месца. Завочна адвучыўся ў лясным інстытуце імя Кірава, цяпер гэта Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт.
Кажуць, калі работа вынікае са справы, якую любіш і якой адданы ўсёй душой, – ніколі не расчаруешся ў прафесіі.
– Можна сказаць, што мая мара ажыццявілася, калі ў нашым лясгасе сталі сур’ёзна развіваць лесапаляўнічую і вальерную гаспадарку (цяпер яна займае 252 гектары). У межах праграмы Мінлясгаса пачалі будаваць вальеры, завозіць высакародных аленяў, потым – плямістых, ланяў, – успамінае вядучы інжынер. – У сувязі з афрыканскай чумой і значным змяншэннем аднаго з асноўных паляўнічых відаў – дзіка, патрэбна была пераарыентацыя на іншы від. Вырашылі разводзіць нетыповага для Беларусі муфлона. Дарэчы, наш лясгас першы ў краіне пачаў гэтым займацца. Пазней сталі выпускаць па некалькі дзясяткаў асобін аленяў, ланяў у натуральнае асяроддзе. І што вы думаеце, калі мяне прызначылі паляўніцтвазнаўцам, у лясных угоддзях нашага лясгаса налічвалася толькі 25 аленяў, цяпер іх 236.
Вальерная і паляўнічая гаспадаркі развіваліся і працягваюць гэта рабіць сямімільнымі крокамі. Значна ўзрос попыт на паляванне сярод айчынных і асабліва замежных аматараў. У лясгасе добра разумелі: каб з-за мяжы за некалькі соцень, а то і тысяч кіламетраў на Астравеччыну прыехаў за трафеем здабытчык, трэба стварыць і забяспечыць яму ўмовы «ўсё ўключана». Таму былі створаны два паляўнічыя комплексы: у Задворніках на базе былой панскай сядзібы і на беразе Віліі непадалёк ад Быстрыцы.
– Праводзім паляўнічыя туры для гасцей ледзь не з усёй Расіі, Казахстана і іншых краін. Ім падабаюцца ўмовы пражывання, арганізацыя палявання і садзейнічанне ў падрыхтоўцы дакументаў для правозу трафеяў праз граніцу, – працягвае Віктар Мечыслававіч. – Па маіх назіраннях за апошнія два дзесяцігоддзі паляванне стала больш дысцыплінаваным, амаль зжыло сябе браканьерства – у першую чаргу, думаю, дзякуючы ўзмацненню адказнасці за незаконна здабытага звера. Тэхнічнае аснашчэнне таксама змянілася, з’явіліся «навароты»: цяплавізары, карабіны… Дзякуючы ім паляванне стала больш выніковым, мінімізуецца фактар, што звер будзе падранены. Даўней гэта здаралася часта і густа, калі хадзілі з гладкаствольным ружжом і ручнымі ліхтарамі, якія называлі «кабанамі». Цяпер ты бачыш, якога звера здабываеш, маеш магчымасць ацаніць яго трафейныя якасці.
– За апошнія гады змянілася і егерская служба. Калі раней усімі пытаннямі займаўся адзін паляўніцтвазнаўца, то цяпер ёсць цэлая каманда, – дзеліцца Віктар Мечыслававіч. – У нас ёсць трактар і ўсё неабходнае абсталяванне – сеялка, акучнікі, дыскі, плугі, а таксама прэс для сена. Частку травяністых кармоў набываем у гаспадарках. Акрамя гэтага, маем 14 стацыянарных вышак і 10 перасоўных, 4 УАЗіка з электралябёдкамі. Словам, ідзём з часам у нагу.
– Калі для першабытнага чалавека галоўная мэта палявання была здабыча мяса, то цяпер…?
– Гэта трафей. Для паляўнічых на першае месца выходзяць якасці здабытага звера: чэрап, рогі, шкура.
– Які трафей для вас самы памятны і значны?
– Трафей здабытага мной ваўка прызналі лепшым на веснавой выставе «Паляванне і рыбалка 2014».
– Паляванне на якога звера любіце найбольш і чаму?
– Напэўна, на воўка – гэта самы няпросты і разумны звер. Трэба добра ведаць яго звычкі, дзе ён ходзіць. За сваю службу ў лясгасе здабыў іх з дзясятак. Дарэчы, наш егер Станіслаў Пашкевіч – добры ваўчатнік. Яго трафей у 2015 годзе на спецыялізаванай выставе атрымаў залаты медаль.
– Ці кожны можа стаць паляўнічым?
– Можна хадзіць на паляванне з ружжом, але не быць паляўнічым. Павінна быць развіта асаблівае пачуццё працэсу, веданне звера. Я б сказаў, што паляванне – гэта цэлае мастацтва.
– Што адчулі, калі даведаліся, што станеце ганаровым лесаводам?
– Безумоўна, было прыемна. Я ўдзячны і кіраўніцтву нашага лясгаса ў асобе Рыгора Мечыслававіча Долгага, і сваёй егерскай службе. Без іх не было б гэтай узнагароды.
