«Кушать подано!», или Как на Островетчине налажено питание механизаторов на посевной

Здавён казалі, што сыты работнік – добры работнік. З дзедаўскім выказваннем не паспрачаешся. Праўда, за некалькі дзесяцігоддзяў харчаванне працаўнікоў сельскай галіны падчас галоўных аграрна-палявых кампаній змянілася непазнавальна.

Калі раней у поле ежу прывозілі ў вялікіх металічных ёмістасцях і на месцы разлівалі-раскладвалі ў жалезны посуд, то цяпер працаўнікам універсальны набор з першага, другога, салаты і “кампоту” дастаўляюць у індывідуальных аднаразовых экалагічных ланч-боксах, да якіх абавязкова дадаюцца аднаразовыя сталовыя прыборы.

Як арганізавана харчаванне для механізатараў і вадзіцеляў падчас веснавой пасяўной, хто для іх гатуе абеды і колькі яны каштуюць – пра гэта і іншае даведаліся падчас маніторынгу, зладжанага Астравецкай арганізацыяй Беларускага прафсаюза работнікаў аграпрамысловага комплексу сумесна з раённай газетай.

– Вясенняя сяўба – адзін з самых напружаных перыядаў у сельскай гаспадарцы. Таму ў гэтыя дні асаблівую значнасць набывае стварэнне камфортных умоў, калі адным з ключавых фактараў становіцца якасная арганізацыя гарачага харчавання для механізатараў і вадзіцеляў. Важна, каб рацыён быў збалансаваным і ўключаў разнастайныя стравы; каб у кожную кропку, дзе шчыруюць хлебаробы, абед давозілі патрэбнай тэмпературы, а не халодным, – напачатку паездкі па гаспадарках патлумачыў прафсаюзны лідар Юрый Адула.

Забягаючы наперад зазначу, што нікога пра візіт зарання не папярэджвалі, каб на месцы ўбачыць усе нюансы “хлебнай кухні”, а таксама з першых вуснаў даведацца, ці смачна есці ў полі.

Хоць хлебаробы – з большага народ вясковы, але паспрабуй ты кожнаму дагадзіць, калі камусьці не “заходзіць” пярлоўка, а іншаму ледзь не штодзень падавай стравы з бульбы. Зразумела, што ўсім не дагодзіш, але, згадзіцеся, далёка не кожны работнік можа пахваліцца штодзённымі абедамі з рэстарана і за сімвалічную аплату. Але пра ўсё па парадку.

Па жаданні задзейнічаныя на вясенне-палявых работах механізатары і вадзіцелі ўсіх гаспадарак забяспечваюцца гарачымі абедамі. Яшчэ гадоў сем назад іх рыхтавалі ў “калгасных” сталоўках, якія былі пры кожнай гаспадарцы. Але па аб’ектыўных прычынах, пачынаючы ад санітарна-эпідэміялагічных патрабаванняў правяраючых органаў і заканчваючы эканамічнай немэтазгоднасцю такіх харчовых “дадаткаў”, многія зачыніліся.

Цяпер, напрыклад, работнікам РУП “Астравецкі саўгас “Падольскі” і КСУП “Варняны” абеды прывозяць з рэстаранаў “Мармарэ” і “Радуга” Смаргонскага філіяла Гродзенскага аблспажыўтаварыства. У астатніх гаспадарках іх гатуюць на месцах ва ўласных кафэ (“Эдэм” КСУП “Гудагай”, “Мельніца” КСУП “Гервяты”, “Вілія” КСУП “Міхалішкі”). Туды і накіраваліся.

Нябачны, але смачны “фронт”

Пабывалі на ўсіх кухнях кафэ гаспадарак – і паўсюль у прамым сэнсе кіпела работа. Абеды для механізатараў былі ўжо прыгатаваны, “упакаваны” ў ланч-боксы, тэрма-сумкі і адпраўлены ў “дарогу”, але повары і кухонныя работнікі рабілі нарыхтоўкі, чысцілі бульбу, наразалі салату… Гэта зразумела, таму што кормяць яны не толькі сваіх работнікаў, але і наведвальнікаў кафэ. А іх, да слова, у абедзенны перапынак дастаткова шмат. Напрыклад, у гервяцкай “Мельніцы” мы налічылі каля 2-3 дзясяткаў чалавек, якія прыехалі на экскурсію ў аграгарадок.

Повар кафэ “Эдэм” Лідзія Сцефановіч

Для сябе адзначыла парадак на кухнях, іх аснашчанасць неабходным тэхналагічным абсталяваннем. На ўсіх трох харчовых аб’ектах работнікі былі ў спецадзенні.

Усюды нас запэўнілі, што кожны дзень – новыя стравы і кухары стараюцца ўлічыць пажаданні хлебаробаў і зрабіць іх рацыён разнастайным. Катлеты і шніцэлі, боршч і расольнік, бульбяная каша і рыс з гароднінай – мясцовыя гаспадыні стараюцца прыгатаваць ад душы, смачна і сытна. Гэта пацвердзілі і механізатары, якіх “злавілі” на полі падчас аб’езду кафэ. А таксама даведаліся пра гарнір, які смела можна заносіць у “стоп-ліст”, – гэта пярлоўка. Відаць, сваю ролю ў нелюбові хлебаробаў да гэтых круп адыгралі далёкія савецкія армейскія будні, калі гэта каша была на сняданне-абед-вячэру.

Загадчык кафэ “Вілія” Святлана Часнойць

Слова – хлебаробам

Уладзімір Грынцэвіч, вадзіцель КСУП “Варняны”:

– Кормяць смачна, нічога не скажу. Малайцы дзяўчаты-повары з “райпо”! Але і калі ў нашым калгасе была свая сталовая, было зручна: усё на месцы. Абеды прывозяць гарачыя ў асобнай тары, хлеб і той абгорнуты ў цалафан. Даюць і катлеты, і адбіўныя. Учора, напрыклад, на другое былі два галубцы – вялізныя, як мая далонь. Добра падсілкаваліся!

Яўген Пішчака, механізатар КСУП “Міхалішкі”:

– Быў на рамонце, толькі другі дзень збожжа да сеялкі падвожу. Абеды гатуюць у нашым кафэ. Стравы выдатныя, ніякіх нараканняў няма. Сытна і смачна, як кажуць, пальчыкі абліжаш.

З заўважанага

* Ад наведвання кафэ і гутаркі з кухоннымі работнікамі ў мяне засталіся толькі станоўчыя ўражанні. Парадавала, што і большасць апытаных механізатараў нараканняў на абеды не выказалі.

* У гаспадарках штодзень колькасць порцый вар’іруецца. У дзень нашага візіту “гудагайскія” гаспадыні прыгатавалі 130 абедаў, а “міхалішкаўскія” – 40. І гэта толькі для хлебаробаў!

* У КСУП “Міхалішкі”, у адрозненне ад іншых гаспадарак, ежу развозяць не ў парцыённых ланч-боксах, а ў тэрмабаках і раздаюць прама на раслінаводчых аб’ектах.

* Спадабалася, што ў некаторых кафэ, у прыватнасці гудагайскім “Эдэме”, “кухонная справаздача” вядзецца ў кам’ютары ў эксэлеўскай праграме. У “меню патрабаванняў” бачна закладка на адну порцыю, на ўсіх людзей, колькасць неабходных прадуктаў на кожную страву, іншае.

Што на абед?

• “Гудагай”: салата “Любімая”, ленінградскі расольнік, шніцаль, макароны, кампот з апельсінаў .
• “Міхалішкі”: вінегрэт, боршч, шніцаль, рысавая каша, кампот.
• “Гервяты”: салата са свежых капусты і перца, боршч, шніцаль, рыс, чай.

“За такія грошы абед вельмі “харошы!”

Не траціць сваёй актуальнасці і тэма даступнасці харчавання. Большасць гаспадарак субсідзіруюць яго за кошт сродкаў наймальніка, што дазваляе знізіць кошт абедаў да 1-2 рублёў. У КСУП “Гервяты” работнікі палёў увогуле харчуюцца бясплатна. Для параўнання, сярэдні кошт абедаў у горадзе складае каля 10-12 рублёў.

Каб механізатары былі накормлены, важна не толькі прыгатаваць смачны абед, але і своечасова яго даставіць. У КСУП “Гудагай”, напрыклад, задзейнічана ажно 4 аўтамабілі, якія атрымалі спецыяльныя для гэтага дазволы.

Каментарый

Юрый Адула:

– Перад КСУП “Варняны” і “Міхалішкі” стаіць задача павелічэння колькасці транспарту, неабходнага для дастаўкі харчавання падчас масавых палявых работ. Асабліва з пачаткам уборачнай кампаніі абавязкова патрабуецца пашырэнне ахопу аб’ектаў – а гэта будзе праблематычна выканаць з ўлікам колькасці машын, якія займаюцца дастаўкай абедаў на сяўбе.

З заўважанага

* У КСУП “Варняны” падчас маніторынгу механізатары самастойна вырашалі пытанне з мыццём рук, хоць забеспячэнне вадой, мыючым сродкам і папяровымі ручнікамі – абавязак наймальніка.

Р.S. Пытанне забеспячэння работнікаў палёў харчаваннем раённая прафсаюзная арганізацыя будзе і надалей трымаць на кантролі, хоць масавая сяўба ранніх збожжавых на Астравеччыне набліжаецца да фінішу. Свайго часу чакае насенне буракоў, кукурузы, бульба. А наперадзе яшчэ корманарыхтоўка, а потым, не паспеем азірнуцца, падаспее і жніво.

Па словах Юрыя Адулы, з пытаннямі працоўных адносін, харчавання і іншых аспектаў працоўнага працэсу работнікі сельскай гаспадаркі могуць звяртацца ў райкам па тэлефоне 7-93-53.