Бальнічныя заўважынкі Ніны Рыбік
14:00 / 16.03.2025
Сацыяльны статус: суседкі па палаце, адна кіраўнік невялікага прадпрыемства, другая 70-гадовая пенсіянерка з незакончанай сярэдняй адукацыяй, становяцца калегамі, аднадумцамі і нават сяброўкамі. А санітарка, тым больш медсястра для іх – вялікі начальнік! Пра ўрача і гаварыць няма чаго, ён цар і бог, на яго амаль што моляцца! А часта і насамрэч успамінаюць у ранішніх і вячэрніх малітвах.
Мяняецца кола стасункаў: родныя, блізкія, сябры цяпер пераважна – тэлефонныя суразмоўцы, а штодзённы побыт, клопаты, трывогі трэба дзяліць з учора незнаёмымі і заўтра чужымі людзьмі. І няважна, падабаюцца яны табе ці не, знайшлі вы псіхалагічны кантакт ці не атрымалася – вам жыць разам не адзін дзень… Не развядзешся, калі што не так, – трэба мірыцца.
У кожнага тут свае клопаты, трывогі і боль – і разам з тым яны ў многім падобныя, і гэта яднае…
І калі меў рацыю Шэкспір, які сцвярджаў, што ўвесь свет – тэатр, а людзі ў ім – акцёры, то ў бальніцы ў якіх толькі міні-спектаклях не станеш міжвольным гледачом, слухачом, а калі – і ўдзельнікам...
Рабіць не магу, а камандаваць – лёгка!
Баба Вера ва ўсіх сэнсах – доўгажыхар нашай бальнічнай супольнасці: па-першае, ёй ужо далёка за 70; па-другое, яна тут знаходзіцца больш за месяц, змяніла не адзін склад «супалатнікаў» і, падобна, яшчэ не адзін раз зменіць.
Увогуле баба Вера аптымістка і весялуха. Як пачне расказваць пра сваіх колішніх кавалераў, ды на такой смачнай сакавітай трасянцы, то заслухаешся і насмяешся. Але часам і на яе находзіць туга – гэтая госця нікога не абмінае.
– Божачкі, як жа мне тут надакучыла! – паглядваючы ў акно на траўку, што пасля цёплага дожджыку ярка зазелянела, уздыхае баба Вера. – Так хочацца дахаты! Хутка ўжо ж грады садзіць трэба…
– А вы што, яшчэ і гарод садзіць збіраецеся? – ведаючы бабуліны праблемы, асцярожна цікавіцца маладзейшая суседка па палаце.
– Ды не, не сама! – адмахваецца баба Вера. – Дзе ўжо мне… Але ж маладым пакамандаваць трэба!
– А колькі вашым маладым?
– Дачцэ 53, а зяць на пару гадоў старэйшы.
Палата выбухае рогатам.
– Ну чаго вы? – пасмяяўшыся за кампанію, стараецца растлумачыць баба Вера. – Трэба ж расказаць, дзе што пасадзіць ды як… Што яны ведаюць? Усё жыццё за мной пражылі…
Добра, калі ёсць бацькі – тады незалежна ад узросту будзеш маладым і нявопытным...
Паміраць збіраешся, а перац сей!
Міжвольным гледачом чарговай серыі бальнічна-агароднага серыяла я стала, калі выйшла на калідор. Тут на лавачцы звычайна вядуць «сакрэтныя» перамовы з блізкімі тыя, хто пазбягае «лішніх вушэй» у палаце (ну так, у палаце іх пяць пар, а ў калідоры – усё аддзяленне!)
– Ты перац паліваеш? – дапытвалася ў некага новенькая, якая толькі ўчора паступіла. – Як паліваеш? Колькі разоў? Якой вадой? А памідоры?
Вяртаюся назад – жанчына ўжо закончыла размову і звяртаецца ці то да мяне, ці то да самой сабе:
– Сын дома застаўся… Дарослы ўжо. Ды што там – стары, саракоўнік размяняў! Але ж не жэніцца, зараза! А я перад бальніцай перцы і памідоры пасеяла. Сто разоў тлумачыла, што і як паліваць, калі пікіраваць, калі я раптам тут затрымаюся, а ён што той баран! Вось у камп’ютары сваім добра разбіраецца, а пра перцы ніяк не ўцяльмяшу! Ох, чуе маё сэрца, што загубіць ён расаду. Ці засушыць, ці залье…
– І што, галадаць будзеце? – пытаюся напаўжартам.
– Ды не, – сумелася жанчына.
І ўздыхнула:
– Яшчэ невядома, ці буду цяпліцу ставіць, а тым больш – ці буду тыя перцы ды памідоры есці… Але ж як старыя людзі калісь казалі? Паміраць збіраешся – а жыта сей!
Дзве ўнучкі
Усе пацыенткі ў нашай палаце прыкладна аднаго ўзросту – бабулі. Унукі толькі ва ўсіх розныя: у каго дашкаляты, у каго школьнікі, у каго ўжо студэнты, а хто і праўнукаў чакае.
У Надзеі ўнучка вучыцца ў Маскве ў Інстытуце міжнародных адносін, і бабуля ёй вельмі ганарыцца. Ёсць чым! Дзяўчына прайшла неймаверны конкурс, каб стаць навучэнкай прэстыжнага вну. І цяпер, хоць і нялёгка ёй, бо выбрала адну з найцяжэйшых моў – хіндзі, усюды паспявае.
Але не гэта дзівіць. Маладая дзяўчына, жывучы ў Маскве, маючы мноства клопатаў і вельмі мала часу, тым не менш, кожны дзень тэлефануе бабулі: распытвае пра справы, расказвае пра свае: чым займалася, дзе і чым абедала, хто на спатканне запрасіў… З першай міжволі падслуханай размовы становіцца зразумела, што бабуля і ўнучка – сяброўкі. І хоць маладзейшая з іх ведае няпросты дыягназ старэйшай і не самыя радасныя перспектывы, размовы ў іх пазітыўныя, шчырыя.
І бабе Веры час ад часу тэлефануе ўнучка, якая, да слова, жыве ў тым жа горадзе, дзе лечыцца бабуля. Але яна не ведае, што тая ў бальніцы.
– Я ў санаторыі, унучанька, – весела шчабеча ў трубку баба Вера. – Так добра тут, каб ты ведала! І кормяць, і лечаць… А сёння з сяброўкамі ў клуб на танцы пойдзем. Мо, дзеда якога сабе знайду… Жартую, не бойся! Папрасіла, каб яшчэ на пару тыдняў пакінулі, так мне тут падабаецца!
І, націснуўшы адбой, тлумачыць:
– Надта ж яна расстройваецца, калі я ў бальніцу трапляю. Перажывае, плача. То я не сказала ёй ні пра сваю хваробу, ні пра лячэнне. І дачцэ забараніла гаварыць. Навошта дзіця трывожыць? Хай думае, што ў мяне ўсё добра…
Я так і не вызначылася, пазіцыя каторай з бабуль больш правільная. Хоць мне больш імпануе першая. А вам?
Каўбасу вярнулі – а асадак застаўся
Але не толькі драмы ды трагедыі «ставяць» у бальнічным «тэатры жыцця» – здараюцца і камедыі. Перш чым расказаць пра адну з іх, нагадаю стары анекдот.
Палажылі ў бальніцу вясковага дзядка. Праз колькі часу жонка прыехала яго адведаць. Як мае быць, прывезла хатніх прысмакаў: каўбаскі пальцам пханай, сала, яек, мёду… Дзед нічога не ўзяў і строга наказаў:
– Нічога не трэба мне вазіць! Тут у калідоры стаіць вялікая белая скрыня, а ў ёй усяго, чаго твая душа пажадае, хапае.
Падобны анекдот здарыўся і ў нас.
Неяк вечарам баба Вера вырашыла падмацавацца: вячэру ў 17 гадзін даюць, да адбою ўжо хочацца нешта ў страўнік закінуць. Пайшла жанчына да халадзільніка – і вярнулася расстроеная:
– Нехта з’еў маю каўбасу! Учора дзеўчына (тая самая, якой 53 гады!) прывезла ладны кавалак, а сёння нічога няма.
Баба Вера не з тых, хто будзе моўчкі гора гараваць: тут жа пайшла на сястрынскі пост, каб заявіць аб прапажы. Але праз колькі хвілін адумалася:
– Што гэта я? Мо, хто здалёк тут ляжыць, мо, да чалавека ніхто не прыязджае… А я, дурніца старая, кавалак каўбасы пашкадавала!
– Дзяўчаткі, не кажыце нікому пра прапажу, – пабегла баба Вера да дзяжурных медсёстраў. – Бог з ёй, з той каўбасой! Не схуднею! А калі і пахудну трохі, то мне не зашкодзіць.
На тым інцыдэнт, здавалася, быў вычарпаны… Але праз тыдзень сітуацыя з каўбасой бабы Веры паўтарылася! На гэты раз жанчына вярталася ад халадзільніка, лямантуючы на ўвесь калідор:
– Зноў зжорлі! Тыдзень назад зжорлі маю каўбасу, нікому не сказала, дык яны зноў! Учора дзеўчына прывезла кілю каўбасы, а сёння няма! Во, глядзіце, толькі акрайчык застаўся! – дэманстравала яна ўсім малюсенькі каўбасны хвосцік, нібы ў насмешку пакінуты ў падпісаным бабай Верай пакеце.
У палаце адразу ж знайшліся жадаючыя падкарміць суседку, але яна наадрэз адмовілася ад «гуманітарнай дапамогі»:
– У мяне сваё ёсць! Але чаму я павінна некага карміць? Раз зжорлі – змаўчала, дык яны моду ўзялі! Ні ў кога не крадуць, у адной мяне!
Спробы медсясцёр правесці ўнутранае расследаванне, перагледзеўшы запісы відэакамер, выніку не далі: да халадзільніка рэгулярна падыходзілі розныя людзі, а з чыйго пакета яны бралі каўбасу, устанавіць не ўдалося – унутры камеры няма.
Увесь вечар баба Вера абуралася, ёй спачувалі – словам, дзейства з нашай супалатніцай у галоўнай ролі прайшло з аншлагам: хапала і акцёраў, і гледачоў! А назаўтра бабуля пайшла да халадзільніка і – о, цуд! – у яе пакеце аднекуль з’явіўся цэлы некрануты батон каўбасы!
Прапажа была вернута з працэнтамі – але без каментарыяў…
Хоць «злодзея» так і не знайшлі…
Можа, гэта і да лепшага?
