Поедем ли этой зимой за кормами в другие области?
Мінулую зімоўку жывёлаводы некаторых гаспадарак раёна доўга будуць успамінаць, хрысцячыся: не прывядзі бог такой яшчэ! Ды і як не быць таму, калі кармы пачалі купляць за межамі раёна ледзь не з паловы зімы – а хто ж прадасць лепшае? Жывёла літаральна галадала, а гэта не магло не адбіцца на яе прадуктыўнасці.
Што і хто ў гэтым вінаваты? Ці не паўторыцца мінулагодняя сітуацыя сёлета? Якія меры прымаюцца ў раёне, каб выйсці з зацяжнога корманарыхтоўчага крызісу? Адказ на гэтыя і многія іншыя пытанні шукалі на пасяджэнні раённага выканаўчага камітэта, на якім разглядалі пытанне забяспечанасці трывалай кармавой базы на зімова-стойлавы перыяд 2018-19 года. Асаблівую значнасць пасяджэнню надаваў удзел у ім першага намесніка старшыні Дзяржкантролю Рэспублікі Беларусь Івана Рамановіча і старшыні Камітэта дзяржкантролю Гродзенскай вобласці Анатоля Дарожкі.
– Прадукцыя жывёлагадоўлі – гэта аснова эканомікі любой гаспадаркі, – сказаў, адкрываючы пасяджэнне, старшыня райвыканкама Ігар Шалудзін. – У структуры выручкі ад 37 да 63% складаюць даходы ад рэалізацыі малака. А кармы займаюць каля 60% у яго сабекошце. Таму важнасць пытання, якое вынесена на разгляд выканкама, цяжка пераацаніць. Хацелася б сёння пачуць аналіз прычын дапушчаных у мінулым годзе пралікаў і высветліць, што чакае нас у сёлетнюю зімоўку.
Такі аналіз паспрабаваў зрабіць першы намеснік старшыні райвыканкама, начальнік упраўлення сельскай гаспадаркі і харчавання Руслан Сачко. Праўда, у яго інфармацыі размова ішла найперш аб тым, што зроблена сёлета і з якім фуражным запасам увойдуць у зімоўку жывёлаводы.
Галоўную выснову, якая вынікала з інфармацыі Руслана Сачко, можна абазначыць словамі: сёлета астравецкія гаспадаркі кармоў за межамі раёна купляць не будуць Хоць, на словах Анатоля Дарожкі, гэта не можа быць падставай для гонару і нават для заспакоенасці, бо сёння задача стаіць зусім іншая – не выжываць, а мець паўтарагадавы запас кармоў, каб атрымліваць дастатковую колькасць высакаякаснай жывёлагадоўчай прадукцыі. Ці па сілах гэта астравецкім аграрнікам, -- пытанне пакуль з разраду рытарычных.
Па словах начальніка упраўлення сельскай гаспадаркі, на гэты год планавалася нарыхтаваць 99,6 тысячы тон кармавых адзінак усіх відаў кармоў, ці 41 цэнтнер кармавых адзінак на ўмоўную галаву жывёлы, з іх травяністых – 30,8 цэнтнера.
Але разлікі звялі планавую лічбу да чакаемых 29,8 цэнтнера кармавой адзінкі. А па стану на 25 верасня травяністых кармоў было нарыхтавана 18,4 цэнтнера кармавой адзінкі на ўмоўную галаву жывёлы. Так, на той час у полі стаяла яшчэ палова плошчаў добра ўрадзіўшай сёлета кукурузы, працягвалася нарыхтоўка сенажу ў стрэйч-плёнку – тым не менш, наўрад ці ўдасца дасягнуць “кантрольнай” лічбы. Ва ўсякім выпадку, на павелічэнне запасаў сена, якога нарыхтавана 2,7 тысячы тон, ці 64 % да плана, і сенажу – 75 % ад запланаванага – разлічваць не даводзіцца.
Не мае праблем з кармамі – і, адпаведна, з вытворчасцю жывёлагадоўчай прадукцыі – толькі КСУП “Гудагай”: на 25 верасня тут мелі 23,1 цэнтнера кармавой адзінкі на ўмоўную галаву жывёлы, план нарыхтоўкі сена выкананы на 110%, сенажу і зернесенажу – на 97%, сіласу на гэтую дату было назапашана 69% да плана.
Найбольш вострая сітуацыя з кармамі – у КСУП “Варняны”, дзе нарыхтавана толькі 15 цэнтнераў кармавых адзінак на ўмоўную галаву жывёлы – 45% плана, і ў РУП “Саўгас “Падольскі” – адпаведна 12,2 цэнтнера і 37%.
Але колькасць кармоў – гэта нават не палова справы. Галоўнае, на думку Анатоля Дарожкі – іх якасць. А гэтае пытанне ў дакладзе начальніка ўпраўлення было абыдзена ўвагай. І ўвогуле, па меркаванні прадстаўнікоў дзяржкантролю, інфармацыя Руслана Сачко насіла хутчэй інфармацыйны, нават статыстычны, чым аналітычны характар.
Зразумець, як жа будуць зімаваць сёлета гаспадаркі, у якіх найбольш складаная сітуацыя з фуражом паспрабавалі, выслухаўшы інфармацыю кіраўнікоў саўгаса “Падольскі” Дзяніса Кірпы, КСУП Гервяты” Ігара Жданава і “Міхалішкі” Аляксандра Чаплінскага. Малады дырэктар саўгаса, які некалькі месяцаў назад прыняў гаспадарку ў плачэўным стане, бачыць перспектывы выхаду з яго перш за ўсё ў кармавой базе. Для гэтага ў гаспадарцы сёлета перазалужылі 900 гектараў, у наступным годзе збіраюцца перасеяць не менш тысячы гектараў састарэлых і нізкаўраджайных траў – і сёлета намалацілі для гэтых мэт 48,5 тоны насення, у тым ліку 11,4 тоны – канюшыны. Плануюць тут займацца і перспектыўнай, хоць і дарагой люцэрнай, не збіраюцца адмаўляцца і ад высокапажыўнай кукурузы.
А вось за словамі кіраўніка “Міхалішак” – гаспадаркі, дзе мінулай зімой закупілі 2700 тон фуражу – аб тым, што грамадская жывёла больш галадаць не будзе, рэальна стаіць 60 гектараў (10% ад запланаванага) перазалужаных сёлета сенажацей і усяго 16,9 тоны – менш за ўсё ў раёне – сабранага насення траў.
– Дзякуйце бога, што ў вас сёлета ўрадзіла кукуруза, – сказаў Анатолій Дарожка. – Калі б не яна, то мінулагодняя сітуацыя з кармамі ў Астравецкім раёне дакладна паўтарылася б.
Старшыня райвыканкама пагадзіўся з прадстаўнікамі дзяржкантролю ў тым, што мінулагодні недабор кармоў ні ў якім разе нельга спісваць адно на дажджлівае надвор’е: яно было такім не толькі на Астравеччыне, а і ў тых раёнах, дзе мы куплялі кармы. Вінаваты ў гэтым найперш уласныя недапрацоўкі.
Ігар Шалудзін даручыў перапрацаваць вынесены на разгляд райвыканкама праект рашэння: унесці ў яго ацэнку работы тых кіраўнікоў, хто і сёлета не парупіўся пра трывалую кармавую базу, і выпрацаваць канкрэтныя меры па выпраўленні становішча.