Алеся Кашко: «Працуй так, каб не было сорамна за вынік»
11:03 / 05.10.2019
Глыбоччына – пачатак пачатку
У сям’і Алесі Казіміраўны ніколі не было педагогаў, але дзяўчынка марыла быць менавіта настаўніцай. Любоў да гэтай прафесіі сфарміравала яе першая настаўніца.
– Дома ў мяне была свая школа. Цацкі былі вучнямі. У кожнай з іх былі сшыткі, я ў іх пісала – і сама ж потым іх правярала і выстаўляла адзнакі ў класны журнал. Дзяцінства ў мяне было актыўнае: я вучылася ў музычнай школе па класу баян (дарэчы, ў першы год работы выкладала ў школе музыку), хадзіла на танцавальны, у гурткі мяккай цацкі і інкрустацыі саломкай, – расказвае Алеся Казіміраўна.
У старэйшых класах яе мара, дзякуючы настаўніцы беларускай мовы і літаратуры, яшчэ больш умацавалася.
– Вучыцца мне падабалася заўсёды. Помню, у восьмым класе зламала ключыцу, урач выпісаў даведку. Але даведка і я – рэчы несумяшчальныя. Я кожны дзень хадзіла ў школу, хоць пісаць не магла, але каля дошкі адказвала, часам нават замяняла настаўнікаў.
А пасля 9 класа Алеся падала дакументы ў Полацкі педагагічны каледж.
– Настаўніца ў музычнай школе не раз мне гаварыла, што мама мяне, такую маленькую, нікуды не адпусціць. Але і мама адпусціла, і я паступіла, – усміхаецца Алеся Казіміраўна.
І ў школе, і потым у каледжы Алеся была выдатніцай.
Чатыры гады вучобы праляцелі хутка. Самыя запамінальныя моманты таго часу – педагагічная практыка. Спачатку ў пачатковай школе, канспекты ўрокаў тых часоў яна захоўвае і сёння.
– Потым была практыка ў старэйшых класах. У мяне двайная спецыяльнасць: настаўнік пачатковых класаў і беларускай мовы і літаратуры. А на пераддыпломную практыку я паехала ў сваю родную школу. І гэта была двайная адказнасць – для мяне было важна не падвесці настаўнікаў.
Алеся Казіміраўна марыла прадоўжыць навучанне ва ўніверсітэце па спецыяльнасці «Беларуская мова і літаратура», але… практыка ў аздараўленчым летніку «Зубраня» перакрэсліла ранейшыя планы.
– Гэта была змена для дзяцей з прытулкаў, дзяцей з парушэннямі зроку, слыху і інтэлекта. У мяне і сёння захоўваецца пісьмо хлопчыка Толіка, які напісаў яго ў апошні дзень змены. Яго словы – «я буду рабіць усё, толькі не адпраўляйце мяне назад» – сталі для мяне пераломнымі. Дамоў я прыехала з упэўненасцю, што буду паступаць на спецыяльнасць «Сацыяльны педагог. Алігафрэнапедагог».
Са школы ў БРСМ
Педагагічную дзейнасць Алеся Казіміраўна пачынала з працы настаўніка рускай мовы і літаратуры. «Мовы славянскія – справіцеся!» – сказалі ёй пры размеркаванні ў аддзеле адукацыі. І яна справілася.
Адпрацавала – і праз два гады вярнулася ў родную школу. Там якраз адкрылі пункт карэкцыйна-педагагічнай дапамогі і класы інтэграванага навучання.
Былі ў яе біяграфіі праца намеснікам дырэктара па выхаваўчай рабоце са шматлікімі конкурсамі, падрыхтоўка школьнай каманды юных інспектараў дарожнага руху, іх перамога ў абласным і ўдзел рэспубліканскім конкурсах, супрацоўніцтва з раённай арганізацыяй БРСМ.
– Паралельна я падпрацоўвала ў раённым Доме культуры інструктарам па рабоце з моладдзю і вучылася ў Акадэміі паслядыпломнай адукацыі. Магчыма, усё гэта прывяло да таго, што мне прапанавалі ўзначаліць райкам БРСМ. І гэта была асобная старонка ў маёй біяграфіі, – расказвае Алеся Казіміраўна.
Пад яе кіраўніцтвам раённая маладзёжная арганізацыя была прызнана лепшай у рэспубліцы. Алеся Казіміраўна ажыццяўляла новыя праекты і акцыі, па яе ініцыятыве працавалі маладзёжныя атрады аховы правапарадку, праходзілі раённыя злёты Дзедаў Марозаў і Снягурачак, яна арганізоўвала дабрачынныя акцыі, дні моладзі і злёты байкераў, дзякуючы ёй, актыўна працаваў савет маладых спецыялістаў…
– Аб гэтым этапе майго жыцця можна гаварыць бясконца. Асаблівы мой гонар – сумесныя праекты з Рэспублікай Карэлія: мы арганізоўвалі патрыятычныя агляды, міжнародныя фотасесіі, праекты «Гаспадар зямлі» – сённяшні «Валадар сяла» нарадзіўся на Глыбоччыне, – успамінае сённяшні намеснік начальніка аддзела адукацыі. – Наша моладзь была вельмі актыўнай і, што немалаважна, – ініцыятыўнай! Раён жыў! Развіваўся студатрадаўскі і валанцёрскі рух – штогод мы былі лепшымі ў краіне ў гэтым накірунку!
А потым актывістцы прапанавалі дзяржслужбу. Спачатку спецыялістам, а потым начальнікам аддзела арганізацыйна-кадравай работы райвыканкама.
– Гэта быў зусім іншы накірунак, але я прайшла добрую школу. Работа з людзьмі і для людзей, узаемадзеянне з кіраўнікамі розных арганізацый і прадпрыемстваў, арганізацыя выбарчых кампаній – усё пакінула асаблівы след.
Астравец. Новы этап
– У Астравец я трапіла, можна сказаць, выпадкова. Аднойчы мы з сяброўкай былі на экскурсіі ў гервяцкім касцёле Святой Тройцы. Уражаныя яго прыгажосцю і добраўпарадкаванасцю тэрыторыі, вырашылі заехаць у Астравец. Горад мне вельмі спадабаўся. Малады і перспектыўны – і я адправіла рэзюмэ ў аддзел адукацыі.
Праз нейкі час ёй патэлефанавалі – і прапанавалі працу ў карэкцыйным цэнтры.
– Мне вельмі хацелася вярнуцца ў педагогіку. Але на гэты раз трэба было яшчэ змяніць і месца жыхарства. Я паразважала, спытала ў сябе: ці змагу, ці спраўлюся? – і адправілася ў Астравец. 13 кастрычніка будзе пяць гадоў, як я тут.
Намеснік дырэктара карэкцыйнага цэнтра, потым яго дырэктар, а затым і намеснік начальніка аддзела адукацыі – за пяць гадоў на Астравеччыне Алеся Казіміраўна, як сказалі б некаторыя, зноў зрабіла кар’еру.
– Нядаўна злавіла сябе на думцы, што, знаходзячыся дома – на Глыбоччыне, – я часта гавару «мой Астравец», «мая малая радзіма». Безумоўна, нішто не заменіць мне маю родную вёсачку і мой любімы ўтульны дом і прыгожы сад – усё тое, што аб’яднана словамі родныя, дзяцінства, юнацтва… Менавіта на Глыбоччыне маёй сям’ёй, сябрамі, калегамі закладвалася ўсё, што я ведаю і ўмею. Там месца, куды я еду, калі мне добра, ці, наадварот, дрэнна, дзе можна проста памаўчаць – і цябе зразумеюць… Але цяпер у маім жыцці ёсць Астравец – і я ведаю, што нічога не атрымаецца, калі не будзеш любіць тое месца, дзе жывеш і працуеш. І я з упэўненасць гавару мая Астравеччына, і ўсё раблю для гэтай маёй маленькай радзімы і яе жыхароў, – гаворыць Алеся Кашко.
– Мяне вельмі радуе тое, што ў горадзе ўзводзяцца новыя ўстановы адукацыі. Так сталася, што іх будаўніцтва якраз прыпала на маю дзейнасць на Астравеччыне. Асаблівая мая гордасць – дзіцячы сад №3. Разам з яго загадчыцай мы прайшлі школу будаўнічага майстэрства. Давялося ўспомніць чарчэнне, якое недавучыла ў школе – за час вучобы ў мяне была толькі адна «3» па першай практычнай рабоце па гэтым прадмеце, – калі прынеслі першыя чарцяжы і праект гэтага садка на ўзгадненне. Гэта быў складаны, але цікавы вопыт работы, – працягвае намеснік начальніка аддзела адукацыі. – Дзякуючы падтрымцы раённага выканаўчага камітэта, папаўняецца матэрыяльна-тэхнічная база і старых навучальных устаноў, праходзяць рамонты, набываецца новае абсталяванне на харчблокі, абнаўляюцца мэбля і спартыўная база, рашаюцца праблемы мінулых гадоў. Усё гэта абавязвае кожнага з нас працаваць на вынік – адукацыйны і выхаваўчы. Поспехі сістэмы адукацыі – гэта сумесная штодзённая праца ўсіх кіраўнікоў, педагогаў і работнікаў навучальных устаноў раёна. Разам нам пад сілу рашаць самыя складаныя задачы.
Яна і сёння працягвае вучыцца. Цяпер у Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь. І для яе гэта зноў-такі новы вопыт, новыя веды і яшчэ адзін крок да далейшага самаразвіцця.
Бліц-апытанне
– У вас ёсць любімая кніга?
– Я люблю чытаць. І кнігі люблю розныя: творы беларускіх класікаў Івана Шамякіна і Васіля Быкава, вершы Максіма Танка і дэтэктывы Агаты Крысці.
Але ёсць адна, якую я часта перачытваю, – працу Васіля Сухамлінскага «Як выхаваць сапраўднага чалавека».
– А самы важны жыццёвы прынцып?
– Не месца ўпрыгожвае чалавека, а чалавек месца. Я стараюся прытрымлівацца гэтага прынцыпу. На любым участку работы я заўсёды старалася што-небудзь пакінуць пасля сябе. Хочацца быць карыснай для тых, хто побач. І, азіраючыся назад, бачу, што часцінку сябе я пакінула не толькі на Глыбоччыне, але ўжо і на Астравеччыне.
А яшчэ: калі нешта робіш, то рабі добра, або ўвогуле не рабі – гэтага патрабую ад сябе і гэтаму вучу іншых.
– Лепшая парада, якую вам калі-небудзь давялося пачуць.
– Проста працуй. Працуй так, каб табе не было сорамна за вынік.
