Лёсы Вялікай Айчыннай: на месцы пахавання зямля варушылася

10:06 / 26.02.2021

АСТРАВЕЦКІ РАЁН, вёска Побалі

Расказвае жыхарка вёскі Альхоўкі Валянціна Міхайлава:

– Мая бабуля Станіслава Віктараўна Міцкун (у дзявоцтве Сідарэвіч) узгадвала, што за некалькі дзён да вайны на міхалішкаўскім аэрадроме з’явіліся савецкія самалёты. Жыхары Побаляў хадзілі глядзець, як салдаты скакалі з парашутамі, а потым дапамагалі ваенным маскіраваць ссечанымі бярозкамі самалёты. А тады наляцелі варожыя – і разбамбілі поле каля вёскі Шульнікі. Людзі меркавалі, што немцы палічылі гэтае месца аэрадромам.

Арцём Міхайлаў з партрэтам прапрабабулі

У другі раз нямецкія бамбардзіроўшчыкі вярнуліся ў нядзелю дзесьці апоўдні. Маёй маме было ўсяго 3 гадкі, але яна добра запомніла той дзень. Казала, што гуляла ў пясочку, непадалёк мужыкі ў карты перакідваліся і раптам, нібы стая драпежных птушак, наляцелі самалёты. Людзі кінуліся ўцякаць у канец вёскі. Прабягаючы міма, маму падхапіў сусед, а яна не магла зразумець, чаму вяскоўцы такія перапужаныя. Пакуль не пачалі бамбіць…

Стоячы пад свіранам, бабуля з заледзянелым сэрцам назірала, як сыпаліся снарады. Яна казала, што нашых самалётаў у неба паднялося толькі 2 ці 3. Пасля бамбёжкі засталося шмат забітых і параненых – мясцовыя стараліся дапамагчы ім. Усё было знішчана, а пажар тыдзень патушыць не маглі.

Праз дзень у вёску прыйшлі гітлераўцы, сагналі людзей, загадалі выкапаць 2 ямы – і закапалі ў іх памерлых разам з параненымі. Некалькі сутак там зямля варушылася – людзей не падпускалі да гэтага вар’яцкага месца пахавання. Кароў у той бок потым на пасту (паша. – Заўв. аўт.) выгнаць не маглі – яны бушавалі, раўлі, на дыбы ўздымаліся!

Ведаю ад бабулі, што перад тым зверствам пакалечаныя салдаты паспелі перадаць дакументы забітых аднапалчан і свае адной жанчыне з вёскі. Прасілі, каб яна паведаміла іх родным пра тое, што адбылося. Але змог гэты чалавек перадаць ці не, не ведаю.

Праз год, у 1942-м, майго дзядулю Уладзіслава Іванавіча Міцкуна забралі на вайну, яму было 35. У хаце засталіся жонка і дачка – мая мама. Дзед служыў у Войску Польскім. Паранены, трапіў у палон. Расказваў, што то рускія лячылі, то немцы – неяк вычухаў. Калі вызваліўся з палону, зноў апынуўся на фронце – да Берліна дайшоў.

Уладзіслаў Іванавіч Міцкун

Дамоў вярнуўся восенню 1945-га хворым. Уладкаваўся ў калгас паляводам. У 1946-м яшчэ адну дачку з бабуляй нарадзілі, а ў 1954-м памёр – вайна адабрала здароўе. Такі вось і лёс…

Подписывайтесь на телеграм-канал «Островецкая правда» по короткой ссылке https://t.me/ostrovetsby.

Телеграм-канал «Островецкая правда» – всё самое интересное из жизни Островца и Островецкого района.

Подписывайтесь на телеграм-канал «Гродно Медиа Group» по короткой ссылке t.me/GrodnoMediaGroup.

Телеграм-канал «Гродно Медиа Group» – это ежедневные новости районов Гродненской области и города Гродно.